การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศกับมาตรฐาน ISO

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มีต่อการดำเนินงานขององค์กรในแต่ละด้านตามมาตรฐาน ISO ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ISO 9001 (ระบบบริหารคุณภาพ), ISO 14001 (ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม), ISO 45001 (ระบบอาชีวอนามัยและความปลอดภัย), และ ISO 27001 (ระบบบริหารความมั่นคงสารสนเทศ) เพื่อให้ผู้อ่านเห็นภาพรวมของความเชื่อมโยงระหว่างการบริหารจัดการภายในองค์กรกับวิกฤตด้านสิ่งแวดล้อมในปัจจุบัน 

ความจำเป็นและความเร่งด่วนของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ต้องนำมาพิจารณาสำหรับระบบ ISO ต่างๆ

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศไม่ได้เป็นเพียงปรากฏการณ์ธรรมชาติ แต่ได้กลายเป็น "ปัจจัยเชิงกลยุทธ์" ที่องค์กรไม่สามารถมองข้ามได้อีกต่อไป สภาวะอากาศที่รุนแรงบ่อยครั้ง เช่น น้ำท่วม ภัยแล้ง พายุ หรือคลื่นความร้อน ส่งผลกระทบต่อทั้งทรัพย์สิน ระบบการผลิต สุขภาพแรงงาน ห่วงโซ่อุปทาน ตลอดจนข้อมูลสำคัญขององค์กร โดยเฉพาะในยุคที่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียให้ความสำคัญกับความยั่งยืนและการดำเนินธุรกิจที่รับผิดชอบ

มาตรฐาน ISO ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการวางระบบบริหารจัดการขององค์กร จึงต้องมีการปรับให้สอดคล้องกับความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยแต่ละระบบมาตรฐานมีประเด็นที่ต้องพิจารณาอย่างเร่งด่วน ดังนี้:

• ISO 9001 (ระบบบริหารคุณภาพ)
  จำเป็นต้องพิจารณาว่าสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงจะส่งผลต่อคุณภาพของกระบวนการ ผลิตภัณฑ์ และการให้บริการอย่างไร เช่น ความเสี่ยงในการจัดส่ง ความเสถียรของวัตถุดิบ หรือความคาดหวังของลูกค้าที่เปลี่ยนไปในด้านความยั่งยืน

• ISO 14001 (ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม)
  การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศถือเป็นหัวใจสำคัญของระบบนี้ องค์กรต้องเร่งพิจารณาผลกระทบทั้งในแง่การปล่อยก๊าซเรือนกระจกและความสามารถในการปรับตัวต่อภัยพิบัติ พร้อมทั้งแสดงความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมต่อสังคมและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย

• ISO 45001 (ระบบอาชีวอนามัยและความปลอดภัย)
  สภาพอากาศที่รุนแรงและไม่แน่นอนสร้างความเสี่ยงใหม่ ๆ ด้านสุขภาพและความปลอดภัยของพนักงาน เช่น ความร้อนจัด คุณภาพอากาศต่ำ หรือการเข้าถึงพื้นที่ทำงานที่ยากลำบาก จึงต้องรีบประเมินและเสริมมาตรการความปลอดภัยให้สอดคล้อง

• ISO 27001 (ระบบการจัดการความมั่นคงสารสนเทศ)
  ภัยธรรมชาติที่รุนแรงอาจส่งผลให้ระบบสารสนเทศล่มหรือถูกคุกคามได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะในสถานการณ์ฉุกเฉิน องค์กรจึงต้องเร่งทบทวนระบบบริหารความเสี่ยง การสำรองข้อมูล และการดำเนินธุรกิจอย่างต่อเนื่องให้รองรับภัยจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ในภาพรวม การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศไม่ได้เป็นเพียงประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมอีกต่อไป แต่เกี่ยวข้องกับทุกมิติของการบริหารจัดการองค์กร ดังนั้น การบูรณาการประเด็นนี้เข้ากับระบบ ISO อย่างเร่งด่วนไม่เพียงช่วยให้องค์กรสามารถลดความเสี่ยง แต่ยังสร้างโอกาสในการปรับตัว แข่งขัน และเติบโตอย่างยั่งยืนในอนาคต

การระบุประเด็นภายใน (Internal issue) และภายนอก (External issue) สำหรับมาตรฐาน ISO ต่างๆ 

ISO 9001 – ระบบบริหารคุณภาพ (Quality Management)

ประเด็นภายใน ได้แก่:

1. กระบวนการผลิตหรือการให้บริการถูกรบกวนจากสภาพอากาศรุนแรง

2. ความไม่คงที่ของคุณภาพวัตถุดิบจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม

3. เครื่องจักรเสียหายหรือทำงานผิดปกติจากอุณหภูมิหรือความชื้นที่เปลี่ยนแปลง

4. ความล่าช้าในการจัดหาวัตถุดิบ ส่งผลต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์

5. การขาดงานของพนักงานจากผลกระทบด้านสุขภาพที่เกิดจากสภาพอากาศ

6. อัตราการตรวจสอบคุณภาพไม่ผ่านสูงขึ้นในสภาพแวดล้อมไม่เสถียร

7. จำเป็นต้องทดสอบหรือรับรองกระบวนการใหม่จากผลกระทบภายนอก

8. ต้นทุนดำเนินการเพิ่มขึ้น ส่งผลต่อแผนการปรับปรุงคุณภาพ
   
   

ประเด็นภายนอก ได้แก่:

1. ความต้องการของลูกค้าที่เปลี่ยนไป เช่น ต้องการสินค้าที่ทนต่อสภาพอากาศ

2. กฎระเบียบใหม่ด้านคุณภาพที่เกี่ยวข้องกับความยั่งยืนและการปรับตัวต่อสภาพอากาศ

3. ซัพพลายเออร์ไม่สามารถปรับตัวให้ทันกับมาตรฐานใหม่

4. คู่แข่งเสนอสินค้าหรือบริการที่ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศได้ดีกว่า

5. ความเสี่ยงทางกฎหมายหากเกิดความล้มเหลวด้านคุณภาพจากเหตุการณ์สภาพอากาศ

6. การเข้าถึงตลาดที่เปลี่ยนแปลงจากนโยบายด้านสภาพภูมิอากาศ

7. ความผันผวนของห่วงโซ่อุปทานทั่วโลกกระทบต่อคุณภาพ

8. ความคาดหวังจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียให้มีความยั่งยืนในการจัดการคุณภาพ

ISO 14001 – ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม (Environmental Management)

ประเด็นภายใน ได้แก่:

1. การใช้พลังงานและทรัพยากรเพิ่มขึ้นจากความต้องการควบคุมอุณหภูมิ

2. การปล่อยมลพิษเพิ่มขึ้นจากกระบวนการที่ต้องปรับเปลี่ยน

3. ความเสี่ยงจากอุบัติเหตุด้านสิ่งแวดล้อม เช่น น้ำเสียรั่วไหลในช่วงน้ำท่วม

4. ความยุ่งยากในการจัดการของเสียภายใต้สภาพอากาศแปรปรวน

5. จำเป็นต้องประเมินความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมใหม่บ่อยครั้ง

6. ความยากลำบากในการคงไว้ซึ่งการปฏิบัติตามข้อกำหนดในภาวะวิกฤต

7. ช่องว่างด้านการฝึกอบรมบุคลากรในแนวปฏิบัติด้านสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมกับสภาพอากาศ
   
   

8. ต้นทุนดำเนินงานเพิ่มจากการปรับเปลี่ยนอุปกรณ์หรือเทคโนโลยีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

ประเด็นภายนอก ได้แก่:

1. กฎหมายใหม่ที่ควบคุมการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและการใช้ทรัพยากร

2. ความคาดหวังจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียให้แสดงความรับผิดชอบต่อสภาพอากาศ

3. ความต้องการของชุมชนให้ภาคธุรกิจมีบทบาทในการลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม

4. การตรวจสอบที่เข้มงวดขึ้นจากหน่วยงานภาครัฐ

5. ต้องสอดคล้องกับเป้าหมายระดับประเทศหรือโลก เช่น Net Zero, COP

6. ความเสี่ยงด้านกฎหมายจากการละเมิดกฎหมายสิ่งแวดล้อม

7. แรงกดดันจากนักลงทุนให้เปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืน

8. การสูญเสียโอกาสทางการตลาดหากไม่ผ่านเกณฑ์ด้านสิ่งแวดล้อม

ISO 45001 – ระบบการจัดการอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (Occupational Health and Safety)

ประเด็นภายใน ได้แก่:

1. ความเสี่ยงต่อสุขภาพจากคลื่นความร้อน ฝุ่นควัน น้ำท่วม ฯลฯ

2. อันตรายจากโครงสร้างที่อาจพังทลายหรือพื้นลื่นในสภาพอากาศเลวร้าย

3. การแพร่ระบาดของโรคจากแมลงพาหะในบางพื้นที่

4. ปัญหาสุขภาพจิตจากความเครียดและความวิตกกังวลเรื่องภัยพิบัติ

5. ความไม่พร้อมของระบบฉุกเฉินหรือแผนรับมือภัยพิบัติ

6. ความยากลำบากในการเดินทางของพนักงาน

7. ความจำเป็นในการปรับปรุงระบบระบายอากาศและสุขาภิบาล

8. โครงสร้างพื้นฐานเสียหาย เช่น ถนน โรงงาน ฯลฯ เพิ่มความเสี่ยงในที่ทำงาน
   
   

ประเด็นภายนอก ได้แก่:

1. กฎหมายใหม่ที่กำหนดมาตรการป้องกันด้านสุขภาพจากผลกระทบสภาพอากาศ

2. ความคาดหวังจากสหภาพแรงงานหรือสมาคมผู้ใช้แรงงาน

3. ความกดดันจากสังคมหากไม่ปกป้องพนักงานในช่วงเกิดภัยพิบัติ

4. เบี้ยประกันภัยที่เพิ่มขึ้นจากความเสี่ยงด้านความปลอดภัย

5. ความเสี่ยงทางกฎหมายหากเกิดเหตุอันตรายกับพนักงาน

6. ภาพลักษณ์องค์กรเสียหายหากไม่มีมาตรการด้านความปลอดภัยที่เพียงพอ

7. คู่แข่งได้เปรียบหากมีระบบปกป้องแรงงานที่ดีกว่า

8. แรงกดดันให้อบรมพนักงานเรื่องการจัดการความเสี่ยงด้านสภาพอากาศ

ISO 27001 – ระบบการจัดการความมั่นคงปลอดภัยสารสนเทศ (Information Security)

ประเด็นภายใน ได้แก่:

1. ความเสียหายทางกายภาพต่อศูนย์ข้อมูลจากน้ำท่วมหรือไฟไหม้

2. ไฟดับหรือการหยุดทำงานของระบบสำรองข้อมูล

3. ความต้องการระบบที่สามารถทำงานต่อเนื่องแม้ในภาวะฉุกเฉิน

4. การประเมินความเสี่ยงด้านไอทีที่ยังไม่ครอบคลุมภัยพิบัติธรรมชาติ

5. บุคลากรฝ่ายไอทีไม่สามารถปฏิบัติงานระหว่างเหตุการณ์ฉุกเฉิน

6. ความเสี่ยงจากการโจมตีทางไซเบอร์ในช่วงที่องค์กรเผชิญวิกฤต

7. แผนฟื้นฟูระบบหลังเหตุการณ์ไม่รองรับภัยจากสภาพภูมิอากาศ

8. ค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นจากการลงทุนในระบบสำรองและความมั่นคง
   
   

ประเด็นภายนอก ได้แก่:

1. ผู้ให้บริการภายนอก เช่น คลาวด์ หรือดาต้าเซ็นเตอร์ ถูกกระทบจากภัยพิบัติ

2. กฎหมายที่บังคับให้มีการป้องกันความปลอดภัยข้อมูลในสถานการณ์ฉุกเฉิน

3. การขัดข้องของระบบข้อมูลจากประเทศต้นทาง

4. การเพิ่มขึ้นของการโจมตีไซเบอร์ช่วงเกิดภัยพิบัติ (เช่น ransomware)

5. ความกังวลของลูกค้าเรื่องความปลอดภัยของข้อมูลในสถานการณ์วิกฤต

6. ความกังวลของนักลงทุนเรื่องความพร้อมด้านความมั่นคงข้อมูล

7. เงื่อนไขของประกันภัยที่เปลี่ยนแปลงจากความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้น

8. การตรวจสอบจากภายนอกที่เข้มงวดขึ้นด้านความปลอดภัยของระบบสารสนเทศ

ปรับปรุงระบบบริหารขององค์กรด้วยที่ปรึกษา ISO9001:2015, ISO14001:2015, ISO4001:2018, ISO/IEC27001:2022 และมาตรฐานอื่นๆ

📌 ถึงเวลาแล้วที่องค์กรของคุณจะ…

✅ ยกระดับระบบบริหารให้พร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลง
✅ สร้างความเชื่อมั่นให้กับลูกค้า พนักงาน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
✅ เพิ่มความสามารถในการแข่งขันในโลกที่ไม่หยุดนิ่ง

ให้เราช่วยนำองค์กรของคุณไปสู่มาตรฐานระดับสากล เพื่อความปลอดภัยและความมั่นคงในระยะยาว!

สนใจฝึกอบรมจัดทำระบบ ติดต่อเรา ยินดีให้คำปรึกษากับทุกองค์กร

ติดต่อที่ปรึกษาจัดทำระบบ ISO27001, ISO14001, ISO45001, ISO9001 หรืออื่น ๆ  โทร. 084-1147666 

#QMS, #EMS, #OHSMS, #ISMS, #ISO27001, #ISO9001, #ISO14001, #ISO45001